"Numbers unveil the untold story." เพราะตัวเลขมักเผยเรื่องราวที่ยังไม่ถูกเล่า ก่อนสิ้นสุดปี 2023 TK Park จึงย้อนกลับไปมองสถิติตลอดปีนี้ ที่นักอ่าน นักเล่น นักเรียนรู้ ได้มาใช้บริการของ TK Park ว่าตัวเลขเหล่านี้สะท้อนกระแสความสนใจและพฤติกรรมด้านการอ่านและการเรียนรู้แบบใด และอาจเป็นแนวทางตั้งต้นให้เราตั้งโจทย์ที่ใหญ่และครอบคลุมขึ้น เพื่อสร้างบรรยากาศให้ผู้คนมากมายมาใฝ่รู้ไปด้วยกันในปีต่อไป
คุณค่าจากการ “แชร์”
Louis L'Amour นักเขียนนวนิยายชาวอเมริกันเคยกล่าวไว้ว่า “Knowledge is like money: to be of value it must circulate, and in circulating it can increase in quantity and, hopefully, in value.” เปรียบความรู้เหมือนกับเงินตรา ในแง่ที่ว่า คุณค่าจะเกิดขึ้นก็ต่อเมื่อได้หมุนเวียนเปลี่ยนมือ คำกล่าวนี้เกิดเป็นรูปธรรมที่ TK Park เมื่อหนังสือและสื่อการเรียนรู้ต่าง ๆ เข้าสู่วงจรบริการยืม-คืน ทำให้ความรู้ ความคิด และจินตนาการมากมายได้รับการถ่ายทอดสู่คนจำนวนมาก และทวีคุณค่าขึ้นด้วยต้นทุนทรัพยากรที่น้อยกว่า
ตลอดปี 2023 สมาชิก TK Park ทั่วประเทศร่วมกันสร้างสถิติการอ่านยืมหนังสือเล่มและยืมอีบุ๊กอ่านออนไลน์รวมกันแล้ว 1,320,747 เล่ม เฉลี่ย 3,618 เล่มต่อวัน
และเมื่อดูตัวเลขการใช้งาน TK Book Delivery ที่เป็นหนึ่งในบริการเพื่ออำนวยความสะดวกในการยืมหนังสือและลดอุปสรรคด้านการเดินทาง พบว่าตลอดปีนี้ มีหนังสือถึงมือสมาชิกอย่างง่ายดายผ่านไปรษณีย์แล้ว 35,779 เล่ม บรรจุลงกล่องรวม 7,530 กล่อง (กล่องกระดาษที่ได้รับคืนถูกส่งต่อไปยังกระบวนการรีไซเคิล)
หากลองคำนวณมูลค่าที่เกิดขึ้นจากการหมุนเวียนเปลี่ยนมือกันอ่าน ในปีนี้ บริการ TK Book Delivery เพียงอย่างเดียวก็สามารถช่วยสมาชิกประหยัดค่าหนังสือไปแล้วกว่า 10 ล้านบาท (เมื่อคิดราคาหนังสือต่อเล่มที่ 200-300 บาท)
ตัวเลขเหล่านี้อาจดูเป็นที่น่าพอใจ แต่เมื่อเปรียบเทียบสัดส่วนการให้บริการกับประชากรทั้งประเทศ หรือแม้แต่เฉพาะในเขตกรุงเทพฯ และปริมณฑล จะเห็นว่าภารกิจนี้ของ TK Park ยังพัฒนาต่อไปอีกได้ในหลายมิติ ทั้งการขยายความครอบคลุม การเพิ่มปริมาณและความหลากหลายของหนังสือและสื่อการเรียนรู้ประเภทที่มีให้บริการอยู่ และการนำเสนอสื่อประเภทอื่นที่สามารถให้ยืมและหมุนเวียนเปลี่ยนมือกันได้อย่างหลากหลายยิ่งขึ้น ทั้งนี้ การขยายศักยภาพการให้บริการทั้งหมดนี้ต้องอาศัยทั้งต้นทุน ความร่วมมือ และแรงผลักดันจากหลายทาง เหล่านี้คือโจทย์สำคัญของ TK Park สำหรับอนาคตอันใกล้
ก้าวข้ามกระบวนการตีพิมพ์ (?)
ในจำนวนหนังสือที่ถูกยืมตลอดปี 1,320,747 เล่ม เกือบครึ่งหนึ่ง หรือกว่า 610,000 ครั้ง เป็นการยืมหนังสือ นิตยสาร และหนังสือเสียง ผ่านแพล็ตฟอร์มออนไลน์บน TK Read และ Libby by Overdrive สถิตินี้อาจบ่งบอกถึงความนิยมที่เพิ่มมากขึ้นของหนังสือในรูปแบบดิจิทัล ซึ่งก้าวข้ามกระบวนการตีพิมพ์ที่เฟื่องฟูติดต่อกันมาหลายศตวรรษ
ทว่า เราอาจยังไม่ควรด่วนสรุปว่าในปัจจุบัน หนังสือรูปแบบดิจิทัลกำลังได้รับความนิยมเกือบจะเทียบเท่าหนังสือในรูปแบบเล่ม เพราะสถิตินี้อาจบ่งบอกแต่เพียงว่า หนังสือรูปแบบดิจิทัลมีศักยภาพสูงกว่าในการหมุนเวียนไปยังนักอ่าน อาศัยเพียงโครงสร้างพื้นฐานอย่างอินเทอร์เน็ตและอุปกรณ์ ผู้คนจำนวนมากก็สามารถดาวน์โหลดหนังสือมาอ่านหรือฟังได้อย่างง่ายดาย
ในฐานะผู้ให้บริการ TK Park มองเห็นศักยภาพอีกมากของแพลตฟอร์ม TK Read โดยเฉพาะอย่างยิ่งในภารกิจขยายฐานนักอ่านหน้าใหม่ เพราะ TK Read สามารถเข้าถึงและใช้งานได้ง่าย อีกทั้งสามารถเพิ่มความครอบคลุมในแง่จำนวนและความหลากหลายของหนังสือได้ด้วยต้นทุนที่ต่ำกว่าเมื่อเทียบกับบริการยืมหนังสือรูปแบบเล่ม
หยุด เพื่อทบทวน เยียวยา และฟังเสียงภายในตัวเอง
ในบรรดาหนังสือสารคดี (non-fiction) ที่ได้รับความนิยมสูงสุดจากนัก (ยืม) อ่าน ของ TK Park ได้แก่ ชีวิตเรามีแค่สี่พันสัปดาห์, Think Again คิดแล้ว, คิดอีก, ใช้คลื่นพลังบวกดึงดูดพลังสุข, Atomic habits เพราะชีวิตดีได้กว่าที่เป็น, ชีวิตเราไม่ได้ยืนยาวพอที่จะอยู่อย่างอดทน และอีกหลายเล่ม บ่งบอกถึงอิทธิพลของแนวคิดของการหยุดพัก เพื่อทบทวน เยียวยา ฟังเสียงภายในตัวเอง และชะลอความกดดันจากสังคมภายนอก ด้วยการเปลี่ยนวิธีคิด สร้างความเชื่อมั่นและยอมรับในธรรมชาติของตนเอง เพื่อให้สะท้อนออกมาเป็นการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมทีละน้อย แต่สร้างการเปลี่ยนแปลงที่ยั่งยืนได้จริง
แฟนตาซีแห่งโลกตะวันออก
ในฝั่งของนวนิยาย ความสนใจของนักอ่านยังเป็นกระแสเดียวกับปีก่อนหน้า คือ หนังสือนิยายแปลจากฝั่งตะวันออก (จีน ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ ฯลฯ) ยังคงยึดครองพื้นที่อันดับต้น ๆ เกือบทั้งหมด โดยใน 23 อันดับแรกของนวนิยายแบบรูปเล่มที่ถูกยืมจาก TK Park มีนวนิยายไทยที่อยู่ในกระแสความนิยมเพียง 2 เล่ม คือ ไตรฉัตรและมาตาลดา
จากอันดับเหล่านี้ หลายเล่มเป็นนวนิยายแปลแนวแฟนตาซี และมีการผูกโครงเรื่องโดยอ้างอิงประวัติศาสตร์และปรากฏการณ์เหนือธรรมชาติ ขนานไปกับการดำเนินเรื่องราวการสานสัมพันธ์ของตัวละครหลักในบทบาท เพศสภาพ เพศวิถี และลักษณะนิสัยที่แตกต่างกันออกไป
อะไรหายไป? ในวงการนักอ่าน
ในขณะที่กระแสความนิยมในหนังสือที่ชวนเราทบทวน เยียวยา ฟังเสียงภายในตัวเองและใช้ชีวิตให้ช้าลง กำลังมาแรงขึ้นเรื่อย ๆ หนังสือเกี่ยวกับโรคระบาด การพัฒนาตัวเองและเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานอย่างรวดเร็วและเท่าทวีคูณ รวมถึงหนังสือแนวบันทึกประสบการณ์ส่วนตัวของคนดัง ที่เคยอยู่ในกระแสความนิยมหลักก่อนหน้านี้ ก็เริ่มห่างหายไปจากความร้อนแรงในหมู่นักอ่าน รวมถึงจากแผงหนังสือใหม่ด้วย เนื่องจากบริบททางสังคมที่ค่อย ๆ เปลี่ยนแปลงไปนั่นเอง
นอกจากนี้ TK Park ยังได้จัดอันดับความนิยมของหนังสือและสื่อการเรียนรู้ที่เรามีให้บริการในปี 2023 เพื่อชวนทุกคนมาประมวลสถิติเหล่านี้ไปด้วยกัน ด้วยความหวังเป็นอย่างยิ่งว่าในปี 2024 สมาชิกของเราจะสร้างสถิติใหม่ และขับเคลื่อนสังคมแห่งการเรียนรู้ร่วมกันต่อไป
โปรดติดตามสถิติ Top 23 ปี 2023 ของหนังสือและสื่อจับต้องได้ และหนังสือดิจิทัลบนแพลตฟอร์มออนไลน์ ที่ TK Park จะมานำเสนอที่นี่ เร็ว ๆ นี้